8- CHẢY MÁU CAM
Chảy máu cam là tình trạng xuất huyết ở mũi, đây không phải là
hiện tượng hiếm gặp ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên. Hiện tượng này gây ra rất
nhiều khó chụi, thậm chí còn gây ra hoảng sợ, tuy nhiên chảy máu cam ở trẻ
không phải là tình huống trầm trọng cần cấp cứu nhưng bạn cũng cần có kiến thức
cơ bản để có thể sơ cứu khi trẻ nhà bạn bị chảy máu cam.
Niêm mạc mũi dễ chảy máu vì có nhiều mạch máu tập trung với mạng
lưới mao mạch rất dày. Chảy máu cam là do có sự rối loạn vận mạch, hay tổn
thương niêm mạc hốc mũi hoặc do đường thở bị khô.
Trẻ nhỏ bị chảy máu cam là do thành mạch máu mỏng và sát với
niêm mạc mũi hơn so với ở người lớn. Khi trẻ bị chảy máu cam thì đa số vị trí
chảy máu thường ở gần phía trước của mũi, ở vách ngăn chia hai bên mũi và
thường chảy máu ở một bên mũi nhưng cũng có trường hợp chảy máu cũng có thể
xuất phát ở sâu hơn trong khoang mũi.
Nguyên nhân gây hiện tượng chảy máu cam:
Mũi là cửa ngỏ đầu tiên để đưa lượng khí hô hấp vào bên trong cơ
thể. Do vậy, tất cả các nguyên nhân làm thay đổi hoặc tổn thương khoang mũi đều
là các nguyên nhân gây chảy máu cam ở trẻ. Có rất nhiều nguyên nhân có thể kiến
trẻ bị chảy máu cam và có thể phân thành các nguyên nhân như:
·
Chấn thương ở mũi: do tai nạn hay do va đập mạnh, do đánh
nhau. Khi bị tác dụng lực vào mũi thì có khả năng làm vỡ các mạch máu lớn trong
hốc mũi gây chảy máu và nếu nặng có thể gây mất máu với số lượng lớn gây ảnh hưởng
đến sức khỏe của trẻ.
·
Do trẻ bị mắc các bệnh
viêm đường hô hấp trên: như
cảm cúm, viêm xoang hay do hít phải hơi độc.
·
Do các dị vật đường thở mà
trẻ mắc phải: như
nhét hạt cườm, hòn bi hay hạt lạc… vào trong hốc mũi.
·
Do thời tiết quá lạnh: khiến đường thở bị khô hoặc bị dị ứng
trong trường hợp viêm mũi dị ứng gây ho và hắt hơi quá mức.
·
Xử trí
Khi bị chảy máu cam, trẻ thường
có tâm lý rất sợ hãi và hoảng loạn, vì vậy việc đầu tiên là giúp trẻ quên đi nỗi
sợ bằng cách kể một câu chuyện, hoặc xem tivi trong lúc chờ cầm máu
·
Khi trẻ bị chảy máu cam thì trước tiện bạn phải thật bình tĩnh,
cho trẻ ngồi xuống ghế và hơi ngã ra phía trước (gập người về phía trước) sao
cho vị trí mũi cao hơn vị trí tim. Vì khi ở vị trí này, máu sẽ chảy ra ngoài
hai lỗ mũi mà không chảy ngược vào họng trẻ.
·
Dùng hai ngón tay (ngón cái & ngón trỏ) để bóp chặt liên tục
hai cánh mũi của trẻ để chúng chụm lại với nhau trong khoảng 10 phút. Cũng có thể dùng
khăn tay hoặc bông gòn để bịt lỗ mũi ngăn không cho máu chảy ra. Khi ấy, cho trẻ thở bằng miệng. , nhớ để ý thời
gian chính xác, đừng giữ lâu quá. Bạn có thể sử dụng khăn lạnh đắp ở phần sống
mũi củ trẻ để cầm máu.
·
Bạn nên dặn trẻ thật kỹ rằng tuyệt đối không được nuốt máu bởi nếu
trẻ nuốt vào thì có thể gây nôn hoặc tiêu chảy ở trẻ sau đó.
·
Nhỏ một giọt chanh vắt vào trong lỗ mũi trẻ. Máu sẽ nhanh chóng
ngừng chảy.
·
Dùng một miếng gạc lạnh hay một túi đá chườm để chườm lên trên
cánh mũi. Khi máu đã ngưng chảy bạn dặn trẻ không nên khụt khịt, hắt hơi hay
ngoáy mũi vì sẽ rất dễ khiến cho máu chảy lại.
·
Sau khi bạn đã cầm được máu cho trẻ, hãy rửa mặt cho trẻ thật sạch
với nước lạnh, thái một củ hành và cho trẻ ngửi. Tiếp đó, bạn cũng có thể cho
trẻ ăn một chút mật ong hoặc đường.
·
Sử dụng dấm rượu táo cũng là một cách hữu hiệu giúp bạn trong việc
cầm máu khi trẻ nhà bạn bị chảy máu cam. Bằng cách bạn hãy ngâm một chiếc bông
nhỏ trong dấm và dùng nó để nhét vào lỗ mũi. Dấm sẽ giúp máu đông lại.
·
Không để trẻ móc vào lỗ mũi hoặc là chọc bất kỳ vật gì khác vào
trong hai lổ mũi. Nếu như trẻ nhà bạn bị viêm mũi dị ứng thì nên đi khám bác sĩ
để được uống thuốc chữa và phòng những cơn dị ứng.
·
Khi nào cần đến sự can thiệp của bác sĩ?
Các trường hợp sau đây cần thiết phải đi BS ngay lập tức:
·
Lượng chảy máu nhiều và nhanh hoặc cảm thấy cơ thể trẻ đang bị mất
máu (trên 15 phút).
·
Chảy máu cam ngay sau khi cho trẻ sử dụng một loại thuốc nào đó
hoặc sau một chấn thương vùng đầu, mặt.
·
Có những triệu chứng khác lạ kèm với chảy máu cam như yếu mệt
toàn thân, tiêu tiểu, hoặc nôn ói ra máu, xuất hiện các đốm đỏ lấm tấm dưới da,
mặt xanh nhợt hoặc chảy máu cam gây bít nghẹt 2 lỗ mũi làm trẻ khó thở. Trẻ cảm
thấy choáng váng, hoa mắt và yếu trong người và có biểu hiện mệt mỏi.
·
Nếu bạn đang cho trẻ sử dụng loại thuốc kháng sinh nào đó, hãy
nên kiểm tra lại, bởi thuốc kháng sinh đôi khi cũng là “thủ phạm” gây nên chứng
chảy máu cam ở trẻ. Trong trường hợp này tốt nhất bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ về
việc sử dụng loại thuốc kháng sinh này cho trẻ.
·
Bạn cần hết sức chú ý bởi việc chảy máu cam thường xuyên ở trẻ
có thể là dấu hiệu sớm các bệnh như của ung thư máu, rối loạn đông máu và u bướu
ở vùng mũi.
·
Phòng tránh
·
Thường xuyên cắt móng tay cho trẻ để hạn chế khả năng trẻ tự gây
tổn thương niêm mạc mũi của mình khi đùa nghịch hay có thể do vô ý.
·
Tránh lui tới thường xuyên hai trạng thái không khí nóng lạnh
(như ra vào phòng lạnh liên tục) vì khi đó thời tiết thay đổi đột ngột không những
kiến trẻ dễ bị chảy máu cam mà còn có nhiều ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của
trẻ.
·
Ngừng hút thuốc khi trong nhà có trẻ nhỏ nhằm giúp cho trẻ không
bị ảnh hưởng bởi khói thuốc vì khi đó nếu bạn hút thuốc thì trẻ sẽ nhiễm khói
thuốc do hút thuốc thụ động không những giúp trẻ phòng tránh được chảy máu cam
mà còn giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ.
·
Khi thời tiết quá oi bức hoặc quá lạnh lẽo, bạn nên bảo vệ mũi
cho trẻ bằng cách cho trẻ ở trong phòng và làm gì đó để cho không khí trong
phòng được ổn định, ví dụ như bật quạt hay máy điều hòa nhiệt độ…
·
Luôn đảm bảo điều kiện thở trong không khí có duy trì độ ẩm nhất
định. Môi trường và không khí khô chính là nguy cơ khiến trẻ nhà bạn dễ bị chảy
máu cam.
(meyeucon.org)