Sinh hoạt Đội
Đội có thể làm một đống việc rất cừ . Chơi, tổ chức, trang hoàng vị trí, hát, chinh phục những em khác cùng theo lý tưởng tốt đẹp của ta .
Có những đội bao giờ cũng sẵn việc làm . Đội Trưởng thật là kho đầy ý tưởng . Phải nói rằng em “ xả “ vào việc mọi tài nguyên của sáng kiến . Em thúc đẩy Đội em làm mọi việc : thu thập tem cũ, đồ cũ cho những nơi truyền giáo, cho người nghèo, tìm tòi những trò chơi tập thể . Người ta thấy Đội em “ bí mật “ bận bịu cả tháng . Tập kịch để mừng lễ Bổn mạng !
Sau đó , Đội em nỗ lực bán tem để chi phí trại hè .
Có những Đoàn các Trưởng hợp thảo chương trình hoạt động trong nhiều tháng . Thường kết thúc bằng một cuộc triển lãm . Các em rất hãnh diện về những cái chính tay các em làm . Các em mời cha mẹ phụ huynh tới dự ; các ông bà này cũng phải ngạc nhiên khi thưởng thức những tác phẩm các em đã hoàn thành trong đoàn hội . Nào là triển lãm truyền giáo, triển lãm đồ vặt, triển lãm họa phẩm …..
Một Đội họp lại có thể làm những thủ công , những đồ chơi nhỏ ; nơi nào có phong trào Tiền Thanh Lao Công , nơi đó càng làm được nhiều . Ở vùng quê có thể mô phỏng một trang trại, nhà thờ làng, hoặc một hoành đồ nổi vùng lân cận . Đội giúp lễ có thể thực hiện một bàn thờ nhỏ với đầy đủ đồ phụng tự .
Tôi biết có Đoàn , ngày áp lễ Tro, các Đội đều bận việc . Từng đội hay từng hai đội, họ làm những chiếc xe giả bằng những mảnh gỗ, tấm “ghi” , giấy gói đồ và tranh ảnh . Thường kiểu xe la lối chơi chữ . Xe cộ hai bánh cũ kỹ nhặt đượ ở chỗ bỏ đồ phế thải .
Rồi, các xe sắp thành hàng diễu hành trước mặt ban giám khảo nghiêm nghị : Cha, các Huynh Trưởng, các cựu đoàn sinh và số đông cha mẹ, phụ huynh . Xe “chạy” quanh sân hai vòng, vừa chạy vừa hát . Tối đến lại diễu hành dưới ánh đèn nến sang trưng .
Nhưng một điểm hay nhất trong cuộc lễ : Một chiếc xe lớn hơn cả được đẩy vào giữa sân, hai bên có lính gác để “nó” khỏi chạy trốn; trên xe, một anh chàng quái gở như một tên quỉ nhập, anh chàng tượng trưng một đội viên xấu, con người làm rối trật tự trong Đoàn, vì anh chàng không chịu nhận luật bác ái, không có Tim Hùng . Các vị thẩm phán mũ áo oai vệ chọn trong số Đội Trưởng – lên án anh chàng giữa muôn tiếng hò la của khán giả : “ Thằng quỉ ! Đốt nó đi !” ! Chỉ còn có nước là họ chưa đánh chú Đội Trưởng đáng thương đã dám nhận làm thầy cãi cho anh chàng đó thôi ! Trong khoảng khắc, tên đội viên xấu xí chỉ còn là cái khung than đỏ lòm, một bằng chứng cụ thể để mọi người hiểu rằng thằng quỉ chẳng có ra gì khi người ta biết tẩy trừ nó .
Còn em , em sẽ nghĩ ra những hoạt động gì trong Đội của em cũng như trong Đoàn ?
*
Bích báo và sổ vàng
Không gì hứng thú bằng viết lịch sử Đội .
Trước hết để tập cho đội viên biết thuật truyện ngắn . Có thể em đó sau này sẽ được ơn kêu gọi làm báo (ngày kia, ta sẽ gặp họ trên mặt báo HT-DC !). Rồi nữa, sau này, trong buổi họp mặt các cựu hội viên, vui thú cảm động biết bao khi đọc lại bài tường thuật cuộc xuất du hào hứng hoặc cái vận rủi của một Đội nào đó khi em Đội Trưởng đầu tiên từ biệt anh em để đi làm .
Dẫu rằng chóng quên dĩ vãng, các cựu đội viên cũng sẽ nói : “ Thật dễ thương cái hồi đó …..” Và đây là cơ hội “tẩy não” có ích .
Ít ra cũng có hai cách giữ gìn lịch sử Đội .
Cách thứ nhất : ra một tờ BÍCH BÁO, hằng tháng trưng bày ở “ vị trí “ phòng họp . Lấy một tờ giấy khổ lớn gấp đôi giấy thếp (học sinh ) . Chọn một tên thật kêu : chẳng hạn, Đội Nhạn : “ Thẳng cánh “ ; Đội Phêrô : “ Ra khơi “ ….. Trình bày cho “ le “ . Chia tờ báo ra từng cột, Đội Trưởng phân công cho anh em viết bài hay vẽ vời . Chỉ viết một mặt giấy thôi .
Bích báo có mục tuyên ngôn của Đội Trưởng , chương trình các buổi họp , quyết định của Ban Huynh trưởng , có câu đố, bài ca, mục rao vặt, tranh ảnh . Đôi khi Đội Trưởng cũng hân hoan tuyên dương công trạng trong phạm vi Đội . Báo cũ hàng tháng giữ lại, đóng bìa cứng để lưu trữ .
Nhưng nhiều Đội lại thích dùng một tập vở lớn gọi là SỔ VÀNG của Đội . Họ bọc bìa thật đẹp , đội khi cũng làm cái giải để mở ; nhan đề càng khiến liên tưởng đến những cuốn tiểu thuyết phiêu lưu thám hiểm .
Mở tập vở ra, hiểu liền Đội : Tên, biểu hiệu, châm ngôn , luật Đội, truyện thánh Bổn mạng, cái gì cũng được biên chép, trình bày hẳn hoi với những đầu đề, tranh ảnh đầy màu sắc . Tiếp đến là một loạt đội viên, mỗi em đều được Đội Trưởng giới thiệu một cách tài tình, kèm theo tấm ảnh của em .
Rồi, lịch sử Đội, những điều hay các em đã cùng làm trong tuần đều được thuật lại : cuộc sinh hoạt trong Đội , những dịp xuất du, cuộc Thăng Tiến của đội viên ( tuyên hứa, công tác, thăng Cơ, tuyên dương công trạng), thư tín của các cựu đội viên đã đi xa, những cuộc thám du của trại hè …..
Để cuốn sổ phản ảnh thật sự cuộc sống Đội , cần thiết nó phải được mọi người cộng tác thực hiện ., dẫu có vì đấy mà không được chải chuốt cẩn thận . Nó phải là cơ hội để Dũng trổ tài hoạt họa, cho Hùng thuật những mẩu chuyện hay hay , cho Sơn “ vi vút “ với hồn thơ …..
Năm năm sau, những em nhỏ thế chân mấy anh chị đội viên hiện tại sẽ tự nhủ : “ Chúng mình cũng phải theo cho kịp các anh chị đội viên cũ . Mi coi cuốn sổ vàng : Năm 1962, họ kết nạp được 8 người; dịp lễ Phục Sinh, họ làm kịch Chúa sống lại . Chẳng cần nói, họ cừ thiệt . Chúng mình phải làm hơn nữa . HT-DC luôn luôn tin tưởng, tiến tới “ …..
*
Sổ Đội Trưởng
Một Đội Trưởng tốt bao giờ cũng có một sổ kín nhỏ gồm rất nhiều mục .
Sổ Đội Trưởng đó hầu như cần thiết, là một cuốn sổ không lớn cũng không cầu kỳ quá . Tốt hơn, khổ nhỏ , bìa cứng: trong túi học sinh sổ sách chóng hỏng .
Đội Trưởng ghi trong sổ những điều chỉ dẫn hữu ích cho em trong Đoàn , nhất là trong Đội .
Có thể ghi hàng ngàn việc . Nhưng điều cần thiết là nó có đầy đủ những gì dính dáng đến đội viên . Tức là : Tên thánh, họ, tên, địa chỉ, ngày sinh (cùng lắm năm sinh), trường, lớp học của đội viên .Có thể thêm nghề nghiệp của cha mẹ em và những dự định của em sau khi thôi học ; những chỉ dẫn đó rất hữu ích trong Đoàn nào có tổ chức ngành Tiền Thanh Lao Công chẳng hạn , nó giúp Đội Trưởng luôn luôn tinh đời và khôn lanh để phục vụ .
Những điều chỉ dẫn được ghi trong những cột làm thành một bảng nhỏ khúc triết sạch sẽ . Một Trưởng nhỏ tinh khôn bắt đầu nháp tất cả những cái đó vào một trang giấy trước khi vào chép vào sổ , vì có những đội viên không biết chắc tên thánh , tên họ mình , hay ngày sinh tháng đẻ, mà không gì ngán bằng dập dập xóa xóa .
Sau mỗi tên, để cách ra ít dòng, phòng lúc em đó đổi chỗ ở, đổi trường hay lớp . Khi một đội viên Rước lễ trọng thể, em cũng ghi vào một chỗ riêng, hoặc ghi vào một chỗ riêng, hoặc ghi lớp giáo lý em đó theo học .
Tôi biết có những Đội Trưởng dán hoặc vẽ trong sổ bản đồ khu phố với những chỉ dẫn về các cơ sở quan trọng : trường, phòng họp, nhà thờ, nhà đội viên chấm đỏ, nhà các đoàn sinh khác chấm xanh .
Có Đoàn tổ chức thi Sổ Đội Trưởng . Tôi thấy thật là những “tác phẩm nghệ thuật” . Tuy nhiên, Sổ Trưởng không cần đẹp quá , e người ta không dám đút túi .
Đội Trưởng không nên ghi trong sổ những nhận xét riêng về đội viên . Có thể làm một bảng kiểm diện những buổi họp có hoặc vắng mặt .
Dành một trang để ghi tên, địa chỉ các bạn cùng trường, cùng khu phố không vào hội. Như thế, em biết lối kiếm khi muốn mời họ đến dự một buổi họp bạn hay giải trí .
Đội Trưởng còn ghi trong sổ chương trình các buổi họp Đội, những trò chơi dự bị hoặc sinh hoạt Đội . Cũng nên tóm tắt lịch sử Đội, với những ngày kỷ niệm đặc biệt : lễ trao cờ, những thắng lợi dịp xuất du, ngày mỗi đội viên tuyên hứa ….
Tóm lại, Sổ Trưởng là ký ức thứ hai, là NGƯỜI BẠN TRUNG THÀNH GIÚP EM HIỂU VÀ YÊU ĐỘI CỦA EM HƠN .
*
Chơi tập thể
Đội Trưởng muốn biết rõ đội viên , trước hết phải quan sát và hiểu những điều mình quan sát .
Người ta thường ngờ em nọ có tật xấu này, nết tốt kia, nhưng đấy chỉ là vẻ bề ngoài . Em tưởng Giáp mới vô hội có bụng thâm, không, em chỉ nhát đó thôi . Còn Ất, em nghĩ là khéo léo, tài ba; sự thực chì là tên khoác lác, có dịp sẽ thấy ngay hắn bất lực .
Một phương sách tốt nhất để tìm hiểu đội viên có giá trị ra sao là chơi với chúng và xem chúng chơi .
Trong buổi họp chiều, ai nấy đều có mặt, chỉ trừ Bính bị cảm, Đinh mắc giữ em coi nhà .
Em hãy tập họp đội viên và tổ chức chơi .Chơi gì đây ? Có những trò chơi rất “nhạy”. Bắt đầu những trò chơi đơn giản dễ học , đến những môn náo nhiệt, rồi những cái không cần đông người, vì lúc này, mục đích duy nhất của em là săn sóc đến đội viên .
Hẳn trong Đoàn em không thiếu những cuộc tranh tài . Sao em không tổ chức thi đua trong Đội em ? Những cuộc thi thể dục : chạy thi, nhảy, ném tạ ; thi chiến đấu: cướp cờ, chọi gà, kéo co; thi khéo chân khéo tay: ném vòng, bắn đạn cao su; thi quan sát: trò chơi Kim (đặt trên bàn vài chục đồ vật khác nhau, cho đội viên xem một phút, rồi che lại, bắt kể thuộc lòng những đồ đã xem )..v..v .
Nhiều Đội Trưởng đã tăng thêm óc đoàn thể nhờ những thi đua và những cuộc chơi như thế . Còn em, nhất là em, cũng nhờ đấy, em hiểu rọ đội viên hơn .
Lúc chơi em biết có thật thà hay không , có tỉnh táo quan sát không, có hăng hái, nhanh nhẹn không ? Trái lại , trò chơi cũng tố giác một cách tàn nhẫn đứa trẻ gian, nóng hoặc nhát .
Hiểu rõ đội viên rồi , em lực lời khuyên nhủ, khuyến khích, giúp đỡ chúng trở nên những HT-DC thật , những thiếu niên Kitô hữu bảnh .
***
